We hadden het over bevlogenheid*, die bijeenkomst. Ik houd van het woord bevlogenheid omdat het vleugels heeft die me optillen naar grote hoogten.
De hemel
Het lonkend perspectief, het ideaal dat ik voor me kan zien, ontvouwt zich vliegensvlug. Het lonkt en verleidt mij om op te stijgen, tot mijn vleugels uitslaan, ver voorbij de horizon. Verbeelding geeft mij kracht, en ongehinderd zweef ik in het hemelruim. Het voelt zo heerlijk, zo los, zo vrij van zwaartekracht, zo weids, zo vederlicht. Ik versnel en rijs steeds hoger, de zon mijn metgezel, het licht liefkozend op de wolken. Met krachtige slagen ga ik recht op mijn doel af. Ik denk dat iedereen net als ik, dáár wil zijn. Want als ik dáár ben, dàn ben ik compleet. Dan heb ik niet voor niets bestaan.
De aarde
Hoog boven de wolken kijk ik om, en ik zie: ik ben alleen. Er is niets en niemand die met mij meeging. Ineens voel ik moeheid, en vleugellam, stort ik ter aarde.
Geen doel bereikt, geen vreugde, maar eenzaamheid en dagelijks bestaan. Mijn ideaal was een vlucht van de verbeelding. Mijn dadendrang heeft nergens toe geleid, niets opgeleverd. Ik ben gevangen op mijn eiland van onvermogen, in de dagelijkse realiteit, in herhaling, verveling en oppervlakkigheid, niet waardig te bestaan. Teleurgesteld val ik in slaap, tot ik uitgerust wakker word en moed voel om opnieuw te beginnen.
Ik voel bewondering voor mensen die werkelijk bevlogen zijn, die zonder twijfel hun idealen volgen, die zichzelf overstijgen om een doel te bereiken. Ik denk dat zij beter zijn dan ik. En voor hen die nooit bevlogen zijn, voel ik wat minachting. Kunnen zij werkelijk niet zien dat er meer is dan het dagelijkse leven en eigenbelang? Of ben ik afgunstig op hun tevredenheid, die ik al te gemakkelijk bestempel als zelfgenoegzaamheid?
Over hoogvliegers gesproken
Daedalus leert zijn zoon Icarus vliegen met zelfgemaakte vleugels, zodat ze samen over zee, van het eiland waar ze vastzitten, kunnen vluchten. Hij geeft zijn zoon aanwijzingen. Vlieg niet te laag, want dan zouden de golven van de zee je vleugels nat en zwaar maken zodat ze je niet meer kunnen dragen en je in zee valt. Vlieg ook niet te hoog, want dan kom je in aanraking met de zon en smelt de was van je vleugels en stort je neer in de diepte. Houd altijd het juiste midden en doe mij precies na.”
Alles gaat goed tot Daedalus zijn aandacht laat verslappen. Icarus, genietend van de vrijheid, besluit wat hoger te gaan vliegen, de was van zijn vleugels smelt en hij stort in zee. Daedalus heeft het te laat in de gaten, en blijft voor altijd rouwen om zijn verloren zoon.
Daedalus, de vader, waar de zoon uit voortkomt, draagt zijn kennis over. De zoon kan niet anders dan door schade en schande leren hoe je moet vliegen zonder ten prooi te vallen aan je bevlogenheid. Het is een soort ‘kill your darlings’. Wijzer worden door de ongelukken uit je jeugd. Je eigen middenweg leren gaan, niet die van je vader.
Waar is het midden dan?
Door in het midden blijven, gelijkmoedig, zonder naar het een te grijpen en het ander te negeren kom ik op een punt waar ik in eerste instantie niet wil zijn.
Precies dat punt waar ik steeds van weg wil, als ik mijn bevlogenheid achterna ga, daar is vrijheid in gebondenheid. Een oog op de hemel en een oog naar de grond. Zo vliegen de geluksvogels. Pas wanneer ik mijn vleugels eerst heb geschroeid, mijn geesteszoon verdronken heb in de golven van de zee, leer ik gelijkmoedigheid. Dat is het lot van elke nieuwe generatie. Of van elk geesteskind. De vader weet dat droefheid en verlies de prijs is van zijn genoten vreugde en zijn gewonnen wijsheid.
Het Hartadvies van Longchenpa
Dus blijf precies hier, jullie geluksvogels,
laat los en wees gelukkig in de natuurlijke staat.
Laat je gecompliceerde leven en de alledaagse verwarring aan zichzelf,
en vanuit rust, niets doend, beschouw de aard van je geest.
Dit advies is vanuit de grond van mijn hart:
Onderzoek je geest nauwkeurig en inzicht wordt geboren.
Laat alle referentiekaders los en onze verwarring
waarin we geloven dat dingen echt bestaan lost op.
Handel zonder vooringenomenheid
en de lege aard van de werkelijkheid wordt vanzelf duidelijk.
Wanneer je gelijkmoedig rust in Zijn,
zonder iets te onderdrukken of te koesteren,
is precies dat wat er verschijnt in binnen- of buitenwereld, de sleutel.
Laat jezelf los in onverstoorbare rust,
want dit is de allerhoogste wijze van verlicht zijn.
Ik kan het je zeggen, maar je hoeft niet te luisteren. Je moet voor jezelf ontdekken dat dit waar is. *Bevlogen: bezield, geestdriftig, gedreven, vurig. Een bevlieging, iets waar je door gegrepen bent, wat jou beheerst, bevlogenheid tilt je boven je zelf uit.